آموزش فرمان نه به سگ وتوله سگ: ۱۷ نکته کلیدی
در این مقاله، 17 نکته کاربردی و گام به گام را برای آموزش موثر فرمان “نه” به سگ و توله سگتان ارائه میدهیم. با صبر و حوصله و پیروی از این نکات، میتوانید سگ خود را به خوبی آموزش دهید.
- ✔️
شروع زودهنگام:
آموزش “نه” را از همان دوران تولگی آغاز کنید. تولهها در این سن بسیار پذیرنده و آموزشپذیر هستند. - ✔️
بهرهگیری از یک کلمه مشخص:
از یک کلمه ثابت و واضح مانند “نه” استفاده کنید. از کلمات مترادف یا جملات پیچیده خودداری کنید. - ✔️
لحن قاطع و محکم:
هنگام گفتن “نه” از لحنی قاطع و محکم استفاده کنید، اما از فریاد زدن یا خشونت پرهیز کنید. - ✔️
زمانبندی مناسب:
درست لحظهای که سگ رفتار نامطلوب را انجام میدهد، “نه” را بگویید. تأخیر در این کار باعث میشود سگ ارتباط درستی بین کلمه و رفتار برقرار نکند. - ✔️
جایگزین ارائه دهید:
بعد از گفتن “نه”، یک رفتار جایگزین مناسب را به سگ آموزش دهید. مثلاً اگر دارد چیزی را میجود، به او یک اسباببازی مناسب بدهید. - ✔️
پاداش برای رفتار خوب:
هر بار که سگ به فرمان “نه” شما پاسخ میدهد و رفتار جایگزین را انجام میدهد، او را تشویق کنید و به او پاداش دهید. - ✔️
تمرینهای کوتاه و مکرر:
جلسات تمرینی کوتاه (5-10 دقیقه) و مکرر (چند بار در روز) داشته باشید. - ✔️
ثبات در آموزش:
تمام اعضای خانواده باید از یک کلمه و روش برای آموزش “نه” استفاده کنند. - ✔️
اجتناب از استفاده نادرست:
از فرمان “نه” برای تنبیه سگ یا سرزنش او استفاده نکنید. این کار باعث سردرگمی و ترس او میشود. - ✔️
صبر و حوصله:
آموزش به زمان نیاز دارد. صبور باشید و ناامید نشوید. - ✔️
محیط تمرین بدون حواسپرتی:
در ابتدا، تمرینها را در محیطی آرام و بدون عوامل حواسپرتی انجام دهید. - ✔️
افزایش تدریجی دشواری:
به تدریج و با پیشرفت سگ، تمرینها را در محیطهای شلوغتر و پر از عوامل حواسپرتی انجام دهید. - ✔️
بهرهگیری از زبان بدن:
از زبان بدن خود برای انتقال منظور خود استفاده کنید. مثلاً با تکان دادن سر یا برداشتن یک قدم به سمت سگ، میتوانید مفهوم “نه” را تقویت کنید. - ✔️
کمک گرفتن از مربی حرفهای:
اگر در آموزش “نه” به مشکل برخوردید، از یک مربی حرفهای سگ کمک بگیرید. - ✔️
توجه به خلق و خوی سگ:
روش آموزش را با توجه به خلق و خوی سگ خود تنظیم کنید. - ✔️
اجتناب از زور و اجبار:
هرگز از زور و اجبار برای آموزش “نه” استفاده نکنید. این کار باعث ایجاد ترس و اضطراب در سگ میشود.
آموزش فرمان “نه” نه تنها برای کنترل رفتارهای نامطلوب سگ ضروری است، بلکه به حفظ سلامتی و ایمنی او نیز کمک میکند. با صرف وقت و انرژی برای آموزش این فرمان، میتوانید یک سگ خوشرفتار و ایمن داشته باشید.
17 نکته آموزش فرمان “نه” به سگ و توله سگ (مرحله به مرحله)
1. شروع زودهنگام
بهترین زمان برای شروع آموزش، از تولگی است.توله سگها در این سن، پذیرای یادگیری هستند و راحتتر با قوانین جدید وفق پیدا میکنند.از همان ابتدا که توله سگ را به خانه میآورید، آموزشهای اولیه را شروع کنید.این کار به شکلگیری شخصیت و رفتارهای مطلوب در او کمک میکند.صبوری و ملایمت در این مرحله بسیار مهم است.توله سگها به زمان نیاز دارند تا یاد بگیرند و ممکن است اشتباه کنند.جلسات آموزشی کوتاه و جذاب برگزار کنید تا توله سگ خسته نشود و انگیزه یادگیری داشته باشد.از تقویت مثبت (تشویق و جایزه) به جای تنبیه استفاده کنید.
این روش باعث ایجاد ارتباط مثبت بین شما و سگتان میشود.
آموزشهای اولیه شامل معرفی نام، آموزش دستشویی رفتن و آشنایی با محیط خانه باشد.فرمان “نه” یکی از اولین و مهمترین فرمانهایی است که باید به سگ خود آموزش دهید.
2. بهرهگیری از علامت صوتی مشخص
از یک کلمه یا عبارت کوتاه و مشخص برای فرمان “نه” استفاده کنید. این کلمه باید همیشه یکسان باشد تا سگ گیج نشود. کلماتی مانند “نه”، “نکن” یا “بس کن” گزینههای مناسبی هستند. از کلماتی که در مکالمات روزمره استفاده میکنید، خودداری کنید. لحن صدای شما نیز مهم است. باید قاطع و جدی باشید، اما فریاد نزنید. هنگام گفتن کلمه “نه”، ارتباط چشمی با سگ برقرار کنید تا توجه او را جلب کنید. در ابتدا، ممکن است سگ متوجه منظور شما نشود. صبور باشید و چندین بار تکرار کنید. از حرکات بدنی نیز میتوانید برای تقویت فرمان “نه” استفاده کنید. مثلا دست خود را به نشانه توقف بالا ببرید. به مرور زمان، سگ شما متوجه ارتباط بین کلمه “نه” و رفتاری که از او میخواهید متوقف کند، خواهد شد.
3. ایجاد موقعیتهای تمرینی
موقعیتهایی را ایجاد کنید که احتمال انجام رفتارهای نامطلوب توسط سگ وجود داشته باشد. این کار به شما فرصت میدهد تا فرمان “نه” را تمرین کنید. مثلا یک اسباببازی را روی زمین بگذارید و وقتی سگ خواست آن را بردارد، بگویید “نه”. یا اگر سگ شروع به پارس کردن بیدلیل کرد، بلافاصله بگویید “نه”. در این موقعیتها، باید سریع و قاطع عمل کنید. پس از گفتن “نه”، به سگ خود یک جایگزین ارائه دهید. مثلا اگر خواست اسباببازی را بردارد، به او یک اسباببازی دیگر بدهید. این کار به سگ کمک میکند تا یاد بگیرد که چه کارهایی را نباید انجام دهد و چه کارهایی را میتواند انجام دهد. موقعیتهای تمرینی را به تدریج سختتر کنید تا سگ در شرایط مختلف بتواند فرمان “نه” را اجرا کند.
4. بهرهگیری از تشویقی
هر زمان که سگ به درستی به فرمان “نه” پاسخ داد، او را تشویق کنید. تشویقی میتواند یک خوراکی کوچک، نوازش یا تعریف کلامی باشد. تشویقی باید بلافاصله پس از انجام رفتار مطلوب داده شود تا سگ ارتباط بین عمل خود و پاداش را درک کند. از تشویقیهایی که سگ دوست دارد استفاده کنید. این کار انگیزه او را برای یادگیری بیشتر میکند. به تدریج میزان تشویقی را کاهش دهید. پس از مدتی، سگ باید بدون دریافت تشویقی نیز فرمان “نه” را اجرا کند. تشویق کلامی و نوازش را همچنان ادامه دهید، حتی زمانی که سگ به خوبی آموزش دیده است. تشویقی باید به گونهای باشد که به سگ انگیزه دهد، اما نباید بیش از حد زیاد باشد تا او را لوس کند. تقویت مثبت (تشویقی) روش بسیار موثرتری نسبت به تنبیه برای آموزش سگ است.
5. ثبات و تکرار
ثبات و تکرار، کلید موفقیت در آموزش سگ هستند. فرمان “نه” را به طور مداوم و در موقعیتهای مختلف تمرین کنید. همه اعضای خانواده باید از یک کلمه یا عبارت برای فرمان “نه” استفاده کنند. اگر یک روز فرمان “نه” را نادیده بگیرید، سگ گیج میشود و ممکن است آموزش را متوقف کند. جلسات آموزشی باید منظم و مداوم باشند. هر روز چند دقیقه را به تمرین فرمان “نه” اختصاص دهید. به مرور زمان، سگ شما به خوبی یاد میگیرد که چه رفتارهایی را نباید انجام دهد. صبوری و حوصله در این فرآیند بسیار مهم است. به سگ خود فرصت دهید تا یاد بگیرد. نتیجه آموزشهای شما، یک سگ مطیع و خوشرفتار خواهد بود.
6. جلوگیری از تنبیه
هرگز سگ خود را به دلیل انجام رفتارهای نامطلوب تنبیه نکنید. تنبیه میتواند باعث ترس، استرس و پرخاشگری در سگ شود. 
تنبیه همچنین میتواند به رابطه بین شما و سگتان آسیب برساند. اگر سگ کار اشتباهی انجام داد، به جای تنبیه، سعی کنید او را راهنمایی کنید و به او یاد دهید که چه کاری باید انجام دهد. اگر احساس میکنید که نمیتوانید خونسردی خود را حفظ کنید، بهتر است آموزش را متوقف کنید و بعداً دوباره تلاش کنید. تقویت مثبت (تشویقی) روش بسیار موثرتری نسبت به تنبیه برای آموزش سگ است. به جای تمرکز بر روی اشتباهات سگ، بر روی رفتارهای مثبت او تمرکز کنید و او را تشویق کنید.
7. بهرهگیری از حواسپرتی
اگر سگ در حال انجام یک رفتار نامطلوب است، میتوانید از حواسپرتی برای متوقف کردن او استفاده کنید. مثلا اگر سگ در حال جویدن مبلمان است، یک اسباببازی را به سمت او پرتاب کنید تا توجه او را جلب کنید. یا اگر سگ در حال پارس کردن بیدلیل است، یک صدای ناگهانی ایجاد کنید تا او را متوقف کنید. پس از متوقف کردن سگ، به او یک جایگزین ارائه دهید. مثلا اگر در حال جویدن مبلمان بود، به او یک اسباببازی بدهید. حواسپرتی یک روش موقتی است و نباید به عنوان جایگزینی برای آموزش فرمان “نه” استفاده شود. هدف از حواسپرتی، متوقف کردن رفتار نامطلوب در لحظه و فرصت دادن به شما برای آموزش فرمان “نه” است. حواسپرتی باید به گونهای باشد که به سگ آسیب نرساند و او را نترساند.
8. آموزش دستورات جایگزین
به سگ خود دستورات جایگزین آموزش دهید تا بتواند رفتارهای دیگری را به جای رفتارهای نامطلوب انجام دهد. مثلا به جای اینکه سگ اجازه داشته باشد روی مبل بپرد، به او یاد دهید که روی زمین دراز بکشد. یا به جای اینکه سگ اجازه داشته باشد به سمت مهمانان بپرد، به او یاد دهید که بنشیند و منتظر بماند. دستورات جایگزین به سگ کمک میکنند تا یاد بگیرد که چه کارهایی را باید انجام دهد و چه کارهایی را نباید انجام دهد. آموزش دستورات جایگزین باید به تدریج و با بهرهگیری از تقویت مثبت انجام شود. صبوری و تکرار در این فرآیند بسیار مهم است. با آموزش دستورات جایگزین، میتوانید رفتارهای نامطلوب سگ خود را کنترل کنید.
9. مدیریت محیط
محیط اطراف سگ را طوری مدیریت کنید که احتمال انجام رفتارهای نامطلوب کاهش یابد. مثلا اگر سگ در حال جویدن سیمهای برق است، سیمها را بپوشانید یا از دسترس او خارج کنید. یا اگر سگ در حال کندن باغچه است، دور باغچه را حصار بکشید. مدیریت محیط یک راه حل موقتی است و نباید به عنوان جایگزینی برای آموزش فرمان “نه” استفاده شود. هدف از مدیریت محیط، جلوگیری از وقوع رفتارهای نامطلوب در حین آموزش فرمان “نه” است. با مدیریت محیط، میتوانید فرآیند آموزش را آسانتر و موثرتر کنید.
10. کوتاه کردن زمان آموزش
جلسات آموزشی باید کوتاه و جذاب باشند تا سگ خسته نشود و انگیزه یادگیری داشته باشد. بهترین زمان برای آموزش، زمانی است که سگ سرحال و پرانرژی باشد. جلسات آموزشی را به چند بخش کوتاه تقسیم کنید و بین هر بخش استراحت کوتاهی به سگ بدهید. اگر سگ خسته یا بیحوصله شد، آموزش را متوقف کنید و بعداً دوباره تلاش کنید. هدف از کوتاه کردن زمان آموزش، حفظ انگیزه و تمرکز سگ است. با کوتاه کردن زمان آموزش، میتوانید فرآیند یادگیری را آسانتر و موثرتر کنید. بهتر است روزانه چند جلسه کوتاه آموزش داشته باشید تا یک جلسه طولانی.
11. بهرهگیری از بازی برای آموزش
میتوانید از بازی برای آموزش فرمان “نه” استفاده کنید. این کار باعث میشود که فرآیند یادگیری برای سگ لذتبخشتر شود. مثلا میتوانید بازی “بگیر و بیار” را انجام دهید و وقتی سگ اسباببازی را آورد، بگویید “نه” و اسباببازی را از او بگیرید. یا میتوانید بازی “قایم موشک” را انجام دهید و وقتی سگ شما را پیدا کرد، بگویید “نه” و پنهان شوید. با بهرهگیری از بازی، میتوانید فرمان “نه” را به یک تجربه مثبت برای سگ تبدیل کنید. بازی باید به گونهای باشد که به سگ انگیزه دهد و او را تشویق به یادگیری کند. هدف از بهرهگیری از بازی، ایجاد ارتباط مثبت بین آموزش و سگ است. با بهرهگیری از بازی، میتوانید فرآیند آموزش را آسانتر، لذتبخشتر و موثرتر کنید.
12. آموزش در مکانهای مختلف
فرمان “نه” را در مکانهای مختلف تمرین کنید تا سگ یاد بگیرد که در شرایط مختلف آن را اجرا کند. در ابتدا، آموزش را در یک محیط آرام و بدون حواسپرتی شروع کنید. سپس به تدریج به محیطهای شلوغتر بروید. مثلا میتوانید فرمان “نه” را در خانه، در پارک، در خیابان و در مهمانیها تمرین کنید. با آموزش در مکانهای مختلف، سگ شما یاد میگیرد که در هر شرایطی به فرمان “نه” پاسخ دهد. تنوع در محیط آموزشی، به سگ کمک میکند تا مفهوم فرمان “نه” را بهتر درک کند. هدف از آموزش در مکانهای مختلف، تعمیم یادگیری سگ به موقعیتهای واقعی است. بهتر است در هر مکان جدید، آموزش را از ابتدا شروع کنید و به تدریج سطح دشواری را افزایش دهید.
13. توجه به زبان بدن سگ
به زبان بدن سگ خود توجه کنید. علائم استرس، ترس یا خستگی را در او تشخیص دهید و در صورت لزوم، آموزش را متوقف کنید. مثلا اگر سگ دمش را پایین انداخته، گوشهایش را به عقب برده یا لبهایش را لیس میزند، ممکن است احساس استرس یا ترس کند. در این صورت، بهتر است آموزش را متوقف کنید و بعداً دوباره تلاش کنید. هدف از توجه به زبان بدن سگ، ایجاد یک تجربه مثبت و بدون استرس برای او است. با توجه به زبان بدن سگ، میتوانید از بروز مشکلات رفتاری جلوگیری کنید.
14. صبوری و مداومت
آموزش فرمان “نه” به صبر و مداومت نیاز دارد. ممکن است مدتی طول بکشد تا سگ شما این فرمان را به طور کامل یاد بگیرد. ناامید نشوید و به تلاش خود ادامه دهید. با تمرین و تکرار، سگ شما یاد خواهد گرفت. هدف از صبوری و مداومت، ایجاد یک رابطه قوی و مبتنی بر اعتماد با سگ است. با صبوری و مداومت، میتوانید به سگ خود کمک کنید تا به بهترین پتانسیل خود برسد. به تلاش خود ادامه دهید و از پیشرفتهای کوچک سگ خود لذت ببرید.
15. بهرهگیری از کمک متخصص
اگر در آموزش فرمان “نه” با مشکل مواجه شدید، از یک متخصص رفتارشناسی سگ کمک بگیرید. در ضمن، متخصص میتواند به شما در طراحی یک برنامه آموزشی موثر برای سگتان کمک کند. هدف از بهرهگیری از کمک متخصص، اطمینان از آموزش صحیح و اصولی سگ است. متخصص رفتارشناسی سگ میتواند به شما در ایجاد یک رابطه سالم و متعادل با سگتان کمک کند. انتخاب یک متخصص باتجربه و معتبر، بسیار مهم است.
16. تمرکز بر روی رفتار مثبت
به جای تمرکز بر روی رفتارهای منفی سگ، بر روی رفتارهای مثبت او تمرکز کنید و او را تشویق کنید. وقتی سگ رفتار مثبتی انجام میدهد، بلافاصله او را تشویق کنید. تشویقی میتواند یک خوراکی کوچک، نوازش یا تعریف کلامی باشد. با تمرکز بر روی رفتار مثبت، میتوانید به سگ خود کمک کنید تا رفتارهای مطلوب را بیشتر تکرار کند. هدف از تمرکز بر روی رفتار مثبت، ایجاد یک محیط آموزشی مثبت و انگیزهبخش برای سگ است. با تمرکز بر روی رفتار مثبت، میتوانید رابطه خود را با سگتان تقویت کنید. به جای اینکه سگ را به خاطر اشتباهاتش سرزنش کنید، او را به خاطر موفقیتهایش تحسین کنید.
17. تمرین در شرایط واقعی
پس از اینکه سگ شما فرمان “نه” را در شرایط تمرینی یاد گرفت، تمرین را در شرایط واقعی شروع کنید. مثلا اگر سگ شما عادت دارد در خانه وسایل را بجود، در حین تماشای تلویزیون، او را زیر نظر داشته باشید و در صورت مشاهده رفتار نامطلوب، بلافاصله از فرمان “نه” استفاده کنید. یا اگر سگ شما عادت دارد در پارک به سمت افراد دیگر بپرد، او را با قلاده به پارک ببرید و در صورت مشاهده رفتار نامطلوب، بلافاصله از فرمان “نه” استفاده کنید. هدف از تمرین در شرایط واقعی، اطمینان از اینکه سگ شما میتواند فرمان “نه” را در هر شرایطی اجرا کند. با تمرین در شرایط واقعی، میتوانید به سگ خود کمک کنید تا یک شهروند خوب و خوشرفتار باشد. ناامید نشوید و به تلاش خود ادامه دهید. با تمرین و تکرار، سگ شما یاد خواهد گرفت.
یه بار سگ کوچیکم داشت کفش تازه منو میجوید. یه نه محکم گفتم و یه اسباب بازی دادم جاش. اول یه کم گیج شد ولی بعد یاد گرفت. حالا هر وقت میخواد چیزی رو بجوه که نباید من یه نه آروم میگم و خودش میره اسباب بازیشو میاره. 😊
یه چیزایی که یاد گرفتم:
سگا خیلی باهوشن ولی بعضی وقتا یه کم وقت میبره تا بفهمن چی میخوای. نباید عصبانی شد یا داد زد. صبر و آرومش مهمه.
یه مورد دیگه که دیرتر فهمیدم این بود که نباید فرمان نه رو همیشه با یه لحن عصبانی بگیم. گاهی اوقات یه نه آروم هم جواب میده.
حواستون باشه بعضی سگا لج باز میشن. اگه چند بار نه بگی و گوش نکنه بهتره یه کاری کنی حواسش پرت شه. من گاهی دست میزنم یا یه صدا در میارم و بعدش فرمان رو تکرار میکنم.